Metoda oceny wartości hodowlanej owiec stad ojcowskich
Rutynowo prowadzona ocena wartości hodowlanej owiec ras ojcowskich w Polsce oparta jest aktualnie o zmodyfikowany indeks selekcyjny, uwzględniający następujące cechy:
- przyrosty masy ciała jagnięcia
- między 10-30 dniem życia
- między 30-56 dniem życia
- oraz masę ciała ocenianego jagnięcia w wieku 56 dni
Indeksy są zróżnicowane, w zależności od rasy.
Zmodyfikowane indeksy selekcyjne dla stad ojcowskich przedstawia poniższa tabela:
| Rasa | Indeks | Dokładność indeksu |
|---|---|---|
| Ile de France | I = 0,0759 (P10-30 - m1) + 0,0134 (P30-56 - m2) + 4,96 (M56 - m3) | 0,85 |
| Czarnogłówka | I = 0,0870 (P10-30 - m1) + 0,0438 (P30-56 - m2) + 4,46 (M56 - m3) | 0,85 |
| Suffolk | I = 0,0967 (P10-30 - m1) + 0,1450 (P30-56 - m2) + 3,92 (M56 - m3) | 0,98 |
| Berrichonne | I = 0,0330 (P10-30 - m1) + 0,0960 (P30-56 - m2) + 3,56 (M56 - m3) | 0,77 |
| Rasy pozostałe | I = 0,0731 (P10-30 - m1) + 0,0746 (P30-56 - m2) + 4,22 (M56 - m3) | 0,70 |
P10-30 - przyrost dobowy masy ciała od 10 do 30 dnia życia jagnięcia
P30-56 - przyrost dobowy masy ciała od 30 do 56 dnia życia jagnięcia
M56 - masa ciała jagnięcia w 56 dniu życia
m1, m2, m3 - średnie krajowe przyrosty i masa ciała w wieku 56 dni dla danej rasy i płci
Zastosowane wagi ekonomiczne:
- dla przyrostów dobowych - 0,009
- dla masy ciała - 9 (umowna cena 1 kg żywej masy jagnięcia)
Wprowadzenie do oceny wartości hodowlanej owiec ras ojcowskich metody BLUP-AM jest konieczne. Indeksy selekcyjne nie uwzględniają bowiem wpływu czynników stałych (płeć osobnika, typ urodzenia,stado, liczba wykotów matki) oraz rodowodu. Metoda BLUP zastosowana została dla indeksu selekcyjnego traktowanego jak dodatkowa cecha określająca wartość użytkową ocenianego osobnika. Stosowany w obliczeniach model matematyczny uwzględnia efekty stałe dla stada, płci, typu urodzenia osobnika oraz liczby wykotów matki. W pełnym zapisie macierzowym model ten wygląda następująco:
y = Xs bs + Xp bp + Xt bt + Xl bl + Z a + e
y - indeks selekcyjny
bs - efekty stad
bp - efekty płci
bt - efekty typu urodzenia ( pojedynczy, bliźniaczy )
bl - efekty liczby wykotów matki ( 1- 8)
a - wartości hodowlane (ocena wartości hodowlanej metodą BLUP)
e - błąd losowy
Xs - macierz incydencji dla stad
Xp - macierz incydencji dla płci
Xt - macierz incydencji dla typu urodzenia
Xl - macierz incydencji dla liczby wykotów matki
Z - macierz incydencji dla wartości hodowlanych
Jest to model jednozmienny, w którym cechę stanowi indeks wyliczany dla osobnika. Ocenie podlegają tryczki i maciorki każdej rasy oddzielnie, ocenione w danym roku metodą indeksu. Tryki stadne uzyskują ocenę BLUP na podstawie wyników ich potomstwa. Ocenie podlegają osobniki ze stad, w których działają co najmniej 2 tryki stadne, po których uzyskano minimum 20 sztuk potomstwa.